Սնունդը և առողջությունը
Ծիրանենու գաղտնիքները
![Ծիրանենու գաղտնիքները Ծիրանենու գաղտնիքները](up/article/big/file_38502_8489005.jpg)
Ծիրանենու, դրա ծաղիկի, պտղի, կորիզի, խեժի, ծառի էներգետիկ դաշտի բարերար հատկությունների մասին գրել եմ մոտ մեկ տասնյակ հոդվածներում ու Մոգական բուժարարներ մատենաշարի թիվ 3՝ «Դեղձ, ծիրան, նուշ» գրքույկում:
Ծիրանենու հայկական տեսակներն, իրոք, լավագույնն են աշխարհում, ինչը նկատել էր 15-րդ դարի հայ բժշկապետ՝ Ա. Ամասիացին ու ապացուցվել անցյալ դարում կատարված մեծածավալ ու երկարատեւ գիտափորձի արդյունքում:
Ծիրանն, իրոք, ի վերուստ տրված պարգեւ է՝ «ծիրի ծնունդ», անվանումը կարելի է բացատրել միայն մեր հրաշալի լեզվի լիակատար իմացության պարագայում: Ծիրանենին, իրավմամբ, Կենաց ծառ է կոչվել: Մեր նպատակն է եւս մեկ անգամ համոզվել դրանում:
ԼԻԶԻՆ
Այս ամինաթթուն մեր օրգանիզմի հիմնական «կառուցող հատիկներից» է.
- Մասնակցում է գրեթե բոլոր սպիտակուցների, փոխանակման գործընթացները կարգավորող խմորիչների ու հորմոնների գոյացմանը:
- Կարգավորում է կալցիումի յուրացման գործընթացը, կանխարգելում օստեոպորոզի զարգացումը:
- Անհրաժեշտ է սրտամկանի բնականոն աշխատանքի համար, կարգավորում է ազոտի (հատկապես ազոտի օքսիդի) փոխանակման գործընթացը, արյան միջոցով տեղափոխվող թթվածնի ու սնուցող նյութերի բաշխումը:
- Խթանում է կոնաձեւ ու կրծքի գեղձերի գործունեությունը:
- Ապացուցված է, որ լիզինի սակավության պարագայում նկատվում է կարճատեւ հիշողության կորուստ, ինչպես կասեր երգիծաբան Ռայկինը. «Բժիշկ այստեղ հիշում եմ, իսկ ահա այստեղ՝ ոչ»:
- Խթանում է վերարտադրողական ֆունկցիան՝ նպաստում է կանանց լիբիդոյի ու տղամարդկանց սեռական ֆունկցիայի ակտիվացմանը:
- Խթանում է կոլագենի գոյացմանը, որն անհրաժեշտ է ամուր ոսկրերի ճկուն հյուսվածքների ու կռճիկի կառուցման և «վերանորոգման» համար:
- Կան տվյալներ, որ լիզինը խթանում է մազերի աճը, կանխարգելում է կատարակտի զարգացումը:
Բժիշկ Մաթիաս Ռատն (1997թ.) ապացուցել է, որ լիզինը՝ C վիտամինի, ֆլավոնների, ամինաթթու պրոլինի հետ համատեղ, կանխարգելում է աթերոսկլերոզի զարգացումն ու մաքրում անոթները: Ռատը ( 2002թ.) նկատել է, որ վերոգրյալ նյութերը կանաչ թեյում պարունակվող պոլիֆենոլ՝ էպիգալկատեխինի հետ համատեղ շրջափակում են տարբեր ծագում ունեցող ուռուցքների տարածումը (մետաստազ):
Դոկտոր Աստեդը (1977թ. Շվեդիա, հաջողությամբ կիրառել է լիզինը կրծքագեղձի ու ձվարանի համալիր բուժման ընթացքում: Ճապոնացի բժիշկ Սուման տարածել է հաղորդագրություն (1980թ.), որ լիզինի կիրառումը թույլ է տալիս կանխել ձվարանի ուռուցքի տարածումը:
ԱՐԳԻՆԻՆ
Ի տարբերություն լիզինի, կարող է գոյանալ մարդու օրգանիզում, սակայն դրա համար պետք է համատեղվեն մի շարք նպաստող նախապայմաններ:
Կարեւոր է իմանալ, որ երեխայի օրգանիզմը չի կարող արգինին արտադրել:
Արգինինն ազոտի օքսիդի կրող է, որի օգտակար հատկությունները բացահայտվել են վերջերս:
Կարգավորում է սրտի ռիթմերը: .
- Թափանցելով արյան հոսքի մեջ, կարգավորում է օգտակար նյութերի փոխադրումը դեպի բջիջներն ու հյուսվածքները:
- Նպաստում է մկանային հյուսվածքների, ուժի ու աշխատունակության ավելացմանը: Արգինինը նպաստում է ճարպերի վերափոխմանը էներգիայի, եթե օրգանիզմում կա գլյուկոզայի պակաս:
- Սակավության դեպքում:
Ստեղծվում են նախապայմաններ սրտի հիվանդությունների, հիպերտոնիայի զարգացման համար:
- Դանդաղում է աճի հորմոնի արտադրությունը:
- Նվազում է մկանային զանգվածն ու ավելանում է ճարպերի քանակը:
- Թուլանում են մազարմատներն ու եղունգները:
- Նվազում է օրգանիզմի կենսակորովը, նկատվում է ախորժակի անկում:
Լիզինի ու արգինինի համատեղ ազդեցության ոլորտը
Դոկտոր Իսիդորին Հռոմի համալսարանից (1981թ.) ապացուցել է, որ լիզինի ու արգինինի համատեղ ընդգրկումը սննգակարգում նպաստում է 15-21 տարեկան պատանիների աճին: Նույն ամինաթթուների առկայությունն անհրաժեշտ պայման է, որպեսզի գոյանան բավարար քանակի նեյտրոֆիլներ, որոնք իմունային համակարգի կարեւոր բաղադրիչներն են:
Նեյտրոֆիլները պայքարում են B ու C հեպատիտների հարուցիչների դեմ:
Լիզինը, որպես օրենք, ավելի շատ է կենդանական ծագում ունեցող մթերքներում, իսկ արգինինը՝ բուսական: Կա կարծիք, որ մարդու օրգանիզմում լիզինը կատարում է գրեթե նույն աշխատանքը, ինչ արգինինը: Այս ամինաթթուները՝ ըստ հատկությունների ու կառուցվածքի, չեն տարբերվում:
Սակայն մոտ կես դար առաջ գիտնականները նկատել են, որ արգինինով հարուստ սննդակարգը նպաստում է հերպեսի վիրուսի ակտիվացմանն օրգանիզմում, որի վերաբերյալ կատարվել են ուսունասիրություններ: Պարզվել է նաեւ, որ լիզինը, ի տարբերություն արգինինի, ճնշում է հերպեսի վիրուսի տարածումն օրգանիզմում:
Հակահերպեսային սննդակարգ: Վերջին տարիներին ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտը հրապարակել է այն մթերքների ցանկը, որոնք միաժամանակ լիզին (Լ) ու արգինին(Ա) են պարունակում: Ընդ որում. կարեւոր են ո՛չ միայն Լ ու Ա բաղադրիչների արժեքները՝ 100 գ զանգվածում, այլև դրանց Լ:Ա հարաբերությունները: Հերպեսի վիրուսի ակտիվությունը ճնշելու համար խորհուրդ են տրվում այն մթերքները, որոնց Լ:Ա արժեքը բարձր է:
Ծիրան՝ Լ=90.35 մգ, Ա=42.11մգ, Լ:Ա=2.146:
Ծիրանի չիր՝ Լ= 254.3 մգ, Ա =140 մգ, Լ:Ա=1.816:
Բուսական մթերքներից ավելի բարձր գործակիցներ ունեն.
պապայա. 16.74 մգ, 6.61 մգ, 2.533 բազուկ՝ 52.94 մգ, 22.06 մգ, 2.4 մանգո՝ 28.33 մգ, 13 մգ, 2.179:
Սակայն վերոգրյալ մթերքները 5-10 անգամ քիչ լիզին են պարունակում, քան ծիրանի չիրը:
Լավագույն գործակիցներ ունեցող մթերքներ.
- Անյուղ, ոչ մրգային յոգուրտ՝ 311մգ, 104.4 մգ, 2.967:
- Շվեյցարական պանիր՝ 2617.9 մգ, 939.2 մգ, 2.787:
- Ռոքֆոր՝ 1878.6 մգ, 721. 4 մգ, 2.604:
- Այծի թարմ կաթ՝ 290.16 մգ, 119.26 մգ, 2.433:
- Կովի թարմ կաթ՝ 627.45 մգ, 286.28 մգ, 2.192:
- Անյուղ կաթնաշոռ՝ 1393 մգ, 786 մգ, 1.772, այլ:
Կարեւոր է իմանալ, որ բավարար գործակիցներ ունեն.
- Ոսպ՝ 711.7 մգ, 610.39 մգ, 1.166:
- Սալոր՝ 163.64 մգ, 134.55 մգ, 1.216:
- Կատոֆիլ՝ 126.67 մգ, 93.33 մգ, 1.357:
- Բրինձ՝ 120.63 մգ, 69.31 մգ, 1.74, նաեւ մսեղենը, ձկնեղենը և այլն:
Զգուշացում: Լիզինով հարուստ մթերքները պետք է սահմանափակեն հղիները: Երեխաների սննդակարը ճշտեք բժշկի հետ:
Հետեւություն: ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտի հրապարակած տվյալները հեշտացնում են սննդակարգի ընտրությունը, սակայն կարեւոր է հաշվի առնել ընտրված մթերքների այլ հատկանիշները:
Արդյո՞ք աղյուսակը կօգնի կանխել հերպեսի սրացումները՝ ցույց կտա ժամանակը: Խոսենք մեկ այլ հետազոտության արդյունքների մասին: Մայո կլինիկայի մասնագետները եկել են հետեւության, որ լիզինի ու արգինինի համատեղ կիրառումը խթանում է վահանագեղձի հորմոնների գոյացումը: Սա լավ լուր է տարեց մարդկանց համար, քանի որ առողջ վահանագեղձը երկարակեցության գրավականն է:
Խորհուրդ: Մշտապես խորհրդակցեք բժշկի հետ ու իմացեք ավելին՝ ծիրանը, չիրն ու կորիզի սերմը նույնպես ունեն հակացուցումներ ( տես, Հայկական ոսկյա պտղի անհայտ հատկությունները armeniatv.am, տեսանյութը ):
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Որքա՞ն ջուր պետք է խմել. armeniamedicalcenter.am Որքա՞ն ջուր պետք է խմել. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_63974_6077936.jpg)
Մարդիկ հաճախ պարզապես մոռանում են ջուր խմել, հատկապես դա բնորոշ է տարեցներին և երեխաներին: Սակայն ցանկացած տարիքում անհրաժեշտ է հիշել ջրի լրացուցիչ ծախսի մասին...
![](images/calendar.png)
![Մրգերը շաքարային դիաբետի ժամանակ. armeniamedicalcenter.am Մրգերը շաքարային դիաբետի ժամանակ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_63444_6922409.jpg)
Մրգերը և հատապտուղները պարունակում են առողջության համար շատ կարևոր վիտամիններ, միկրոէլեմենտներ, բջջանք: Շաքար պարունակող որոշ մրգեր կարգավորում են արյան ճնշումը...
![](images/calendar.png)
![Ուտելու հոգեբանությունը. urolog.am Ուտելու հոգեբանությունը. urolog.am](up/article/small/file_62671_8628865.jpg)
Ուտելու հոգեբանությունը կիրառական հոգեբանություն է, որն օգտագործվում է` հասկանալու մարդու սննդի ընտրության և ուտելու վարքագիծը...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Սննդային ալերգիա. մասնագետի անդրադարձը ԵՊԲՀ. Սննդային ալերգիա. մասնագետի անդրադարձը](up/article/small/file_62142_1182376.jpg)
Եթե Դուք ունեք սննդային ալերգիա, Ձեր իմուն համակարգը գերզգայուն է տվյալ սննդի նկատմամբ: Դրա պատճառը իմունոգլոբուլին E-ն է (IgE), որը բարձր քանակով հանդիպում է ալերգիա ունեցող մարդկանց մոտ...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ Ան. Ինչպես առողջ սնվել տոնական օրերին ՀՀ Ան. Ինչպես առողջ սնվել տոնական օրերին](up/article/small/file_62110_7625332.jpg)
Դժվարամարս կամ ոչ համատեղելի մթերքը չարաշահելու արդյունքում տոնական օրերին հաճախ արձանագրվում են սննդային թունավորումներ և մարսողական համակարգի տարբեր բնույթի խանգարումներ: Նմանատիպ խնդիրներից խուսափելու համար մասնագետները...
![](images/calendar.png)
![Սննդակարգը միզապարկի քարերի ժամանակ. հիվանդության կանխարգելումը. armeniamedicalcenter.am Սննդակարգը միզապարկի քարերի ժամանակ. հիվանդության կանխարգելումը. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62083_6796040.jpg)
Միզապարկի քարերի առկայության ժամանակ սնունդը պետք է լինի հավասարակշռված, հարուստ վիտամիններով և հանքային աղերով, ուղղված նյութափոխանակության խանգարման կարգավորմանը...
![](images/calendar.png)
![Գինին և առողջությունը Գինին և առողջությունը](up/article/small/file_61429_2830342.jpg)
Գինու օգտակար հատկությունները գաղտնիք չեն մարդկանց արդեն դարեր ի վեր: Սակայն, որպեսզի այն իրապես նպաստի առողջության պահպանմանը, անհրաժեշտ է ինքնագիտակցում և չափավորության զգացողություն...
![](images/calendar.png)
![Ինչպիսի՞ ջուր է պետք խմել առողջ լինելու համար. armeniamedicalcenter.am Ինչպիսի՞ ջուր է պետք խմել առողջ լինելու համար. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61405_2786846.jpg)
Օրգանիզմի համար մեծ է ջրի դերը: Մարդն ավելի հեշտ դիմանում է քաղցին (մոտավորապես 30-45 օր), քան ջրի պակասին: Առանց ջրի օրգանիզմը չի կարող գոյատևել անգամ 5 օր, քանի որ ջուրը կյանքի հիմքն է և կազմում է օրգանիզմի 2/3-ը...
![](images/calendar.png)
![Հակաքովիդային մթերքներ. armeniamedicalcenter.am Հակաքովիդային մթերքներ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61361_9970613.jpg)
Քովիդ վարակը հաղթահարելու համար անհրաժեշտ է բարձրացնել օրգանիզմի դիմադրողականությունը: Դրան նպաստում է առողջ սնունդը: Բացի այդ, կան որոշ մթերքներ, որոնք ավելի` քան մյուսները, դրական ազդեցություն են ունենում...
![](images/calendar.png)
![Ընպելիքները և սնունդը հղիության ժամանակ. morevmankan.am Ընպելիքները և սնունդը հղիության ժամանակ. morevmankan.am](up/article/small/file_61360_7884369.jpg)
Հղիների սննդի հետ բազում միֆեր են կապված: Երբեմն դրանք տարօրինակ արգելքներ են՝ կծու, սնկով կերակուրներ, մթերքների որոշակի գույներ և այլն...
![](images/calendar.png)
![Քաղցրակերության վնասները. armeniamedicalcenter.am Քաղցրակերության վնասները. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61322_1151595.jpg)
Գիտնականներն ապացուցել են, որ շաքարը նպաստում է վաղաժամ ծերացմանը: Պրոֆեսոր Դեվիդ Հաննը համեմատել է շաքար շատ և քիչ օգտագործող մարդկանց դիմագծերը և սենսացիոն եզրակացության եկել: Գիտնականը նկատել է, որ նույն տարիքի...
![](images/calendar.png)
![Առանձնացված սնուցման կարևորությունը. nairimed.com Առանձնացված սնուցման կարևորությունը. nairimed.com](up/article/small/file_61171_4195308.png)
Հավանաբար, շատերն են լսել առանձնացված սնուցման մասին, սակայն ըստ անվանման, այնքան էլ պարզ չէ, թե ի՞նչը` ինչի՞ց պետք է առանձնացնել, իսկ կարևորը՝ ինչո՞ւ: Առանձին սնուցման փիլիսոփայությունն այն է...
![](images/calendar.png)
![Ինչպե՞ս է ազդում սնվելու ռիթմը ուղեղի առողջության վրա. urolog.am Ինչպե՞ս է ազդում սնվելու ռիթմը ուղեղի առողջության վրա. urolog.am](up/article/small/file_61069_8520252.jpg)
Ուտելը մարդու կյանքի կարևոր բաղադրիչներից է։ Պարզվում է, որ ոչ միայն սնննդի տեսակը, այլև այն ընդունելու ժամանակը ունի տարբեր ազդեցություններ մարդու ուղեղի վրա: Ապացուցված է, որ ուտելու անկանոն ժամերը նպաստում են...
![](images/calendar.png)
![Ամանորի տոնական սեղանի ամենավտանգավոր մթերքը. Սալուտեմ ամսագիր №4 Ամանորի տոնական սեղանի ամենավտանգավոր մթերքը. Սալուտեմ ամսագիր №4](up/article/small/file_60184_4609941.jpg)
Ամանորի սեղանն օրգանիզմի համար ծանր փորձություն է՝ սեղանին բազմաթիվ խոհարարական գլուխգործոցներ են հայտնվում, որոնց գայթակղությանը դիմանալը պարզապես անհնար է։ Սակայն բժիշկները խորհուրդ չեն տալիս...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն